Poefelen

Met carnaval worden er in Zuid-Limburg poefelen gegeten. Poefelen worden ook wel strikken, nonnenvotten, smoutebollen, warme bollen, mutzen, Berliner bollen en soms zelfs oliebollen genoemd. Hoewel er enige variatie is tussen al die soorten carnavalsgebak, is de overeenkomst dat het deeg steeds bereid wordt met gist en de bollen of strikken in vet gebakken worden. Eigenlijk weet ik niet waarom er zo vet gegeten moet worden met carnaval, wellicht heeft het te maken met het 'leggen van een bodem' voor al dat bier.
Zonder bier - of ander vocht - smaken poefelen niet altijd goed. Het probleem is dat ze na een halve dag erg droog zijn. Dit jaar heb ik een recept van het echtpaar Wil en Netty Engels-Geurts geprobeerd. Dat zijn lekkere poefelen geworden die zelfs na een dag nog geen bier 'of zo' nodig hebben. Het echtpaar Engels-Geurts heeft zich tot doel gesteld om Nederlandse streekgerechten en dan vooral de Limburgse kookkunst te boekstaven en heeft al aardig wat publicaties op zijn naam staan. Dit recept komt uit hun boek Traditionele feestgerechten het jaar door, uitgegeven in 1988 bij de Zuid-Hollandsche Uitgeversmaatschappij.
Ik denk dat het geheim van deze poefelen zit in de hoeveelheid eieren en boter. Op 500 g bloem worden 2 eieren gebruikt, 20 g gist, 100g boter, 50 g suiker, 1,5 dl melk en wat zout. Het gistdeeg moet zo'n twee uur blijven staan om tot de dubbele hoeveelheid te rijzen. Dan worden er lange slierten gemaakt waarin een knoop wordt gelegd. Die aspirant-poefelen moeten nog een minuut of twintig rijzen en daarna kunnen ze gebakken worden in frituurvet.
Volgend jaar weer!

14 februari Valentijnsdag. Voor ons: zuurkooldag!

Voor ons heeft Valentijnsdag geen betekenis. De liefde wel!
Een heel mooi moment voor Aux deux coins ronds is het jaarlijks terugkerende ritueel van zuurkoolmaken. Han heeft met veel geduld de wittekolen opgekweekt en heeft daarbij droogte, wateroverlast, onkruid èn rupsen, heel veel rupsen, getrotseerd. Het resultaat mag er zijn: reusachtige, prachtige, witte en witgele kolen. Te mooi om eraan te komen!

Maar toch. Het zuurkoolvat wordt tevoorschijn gehaald, Han gaat snijden en schaven en ik hanteer de zuurkoolstamper tot de koolsnippers hun vocht prijsgeven, strooi voldoende zout tussen de verschillende lagen opdat de zuurkool lang goed blijft. En dat is de liefde: voor het land, voor de opbrengst van de moestuin, voor al die heerlijke winterse gerechten die gaan volgen.

Vandaag eten we dus zuurkool. Zuurkoolsoep. Ik laat me leiden door Berthe Meijer, lange tijd culinair medewerkster van NRC Handelsblad. In haar NRC Handelsblad Menuboek staat een mooi recept van Poolse zuurkoolsoep. Een soep met spekblokjes, bouillon, wodka, wijn, ui, appel, gedroogde pruimen, restjes vlees, salami, jeneverbessen, kummel, laurierblad, tomatenpuree, paprikapoeder, aardappelblokjes, champignons èn..... zuurkool.
Een Valentijnssoep met veel liefde..

Punch voor Pickwick

Vandaag is het precies 200 jaar geleden dat Charles Dickens geboren werd. Reden om hem te (her)lezen.

En omdat juist vandaag, 7 februari 2012, menigeen wacht op de verlossende woorden van de rayonhoofden: 't giet oan, een treffende passage uit De Pickwickpapers, namelijk een gebeurtenis waar de stoere elfstedenrijders wel raad mee zouden weten, maar meneer Pickwick niet! Samuel Picwick zakt door het ijs en z'n vrienden brengen hem, gewikkeld in alle sjaals die er voorhanden zijn, met de grootst mogelijke spoed naar Manor Farm. Voor Samuel geen Berenburger, maar... punch!

"Pickwick rustte geen ogenblik eer hij warm in bed lag. Sam Weller legde een gloeiend vuur in de kamer aan, en bracht zijn middagmaal boven; later werd er een kom punch heen gebracht, en een geweldig drinkgelag ter ere van zijn redding aangericht. De oude Wardle wilde niet van opstaan horen; men verhief derhalve het bed tot voorzittersstoel, en Pickwick tot president.Een tweede en derde kom punch werden besteld; en toen Pickwick de volgende morgen wakker werd, voelde hij geen spoor van rheumatiek: hetgeen bewijst, naar Bob Sawyer zeer juist had opgemerkt, dat er niets zo goed is als hete punch in dergelijke gevallen: en dat, als hete punch ooit als voorbehoedmiddel faalde, dit alleen was, omdat de patiënt de gewone fout beging er niet genoeg van te drinken."

Dan nu het recept. Het Haagsche kookboek stelt voor: 0,5l thee van 2 theezakjes verwarmen met het sap van 3 sinaasappelen en 2 citroenen, daarbij 3dl water doen en 60g suiker. De warme thee in glazen schenken en in ieder glas een scheutje rum erbij doen.

Een hartverwarmende drank voor meneer Pickwick maar ook voor schaatsenrijders!

Canadese erwtensoep op Ray

Zo'n anderhalf jaar geleden hebben we een houtgestookte Rayburn aangeschaft. Dat is een fornuis, vergelijkbaar met een Aga, dat je met hout op de gewenste temperatuur moet zien te krijgen en dat bovendien via warmtewisselaars ook het water voor de centrale verwarming en de boiler verwarmt. In geval van grote koude - zoals nu! - slaat de combiketel op mazout aan. Waar wij wonen is er geen gas, geen aardgas natuurlijk, en daarom wordt door veel mensen met stookolie gestookt. Omdat we het prettig vinden om niet zoveel olie te gebruiken, zijn we dus heel blij met onze 'Ray'.

 

Het was wel wennen. Niet alleen om een goed vuur te krijgen en dat 's nachts min of meer sluimerend te houden opdat de volgende ochtend de blokken hout in no time weer lekker branden, maar ook om erop te koken. Zo is de kookplaat - als het vuur goed brandt - behoorlijk heet. Het linker gedeelte, dat direct boven het vuur zit, is gloeiend, het rechter gedeelte, dat boven de oven zit, is wat minder gloeiend. Je kunt de temperatuur alleen regelen door meer of minder te stoken of met kleppen voor meer of minder luchttoevoer te werken. En dat moet je al doende leren. Ik heb het idee dat we het nu onder de knie hebben.

 

Een ander leermoment was het gebruik van de grote oven. Nu zit er wel op de buitenkant van de ovendeur een thermometer, maar de oven is groot. De aangegeven temperatuur geldt alleen voor het bovenste gedeelte van de oven. Als fervente broodbakker was dat voor mij echt heel lastig, want om de onderkant van de oven op 200 graden te krijgen, moet het buiten wel heel erg koud zijn, zo als nu, dan gaat dat gemakkelijk. Hoog in de oven kun je het brood moeilijk zetten, omdat het vuur daar vlak langs gaat en je brood dus verbrandt. Beneden in de oven blijft wel de onderkant van het brood een beetje licht, maar door het brood nog een tiental minuten ondersteboven in de oven te zetten, is dat probleem snel opgelost. Ray is geweldig. Ray kan zo veel en Ray heeft nog lang niet al zijn geheimen prijsgegeven. Dus ...

Dan nu de erwtensoep. Omdat we van de bruinebonenbende (www.bruinebonenbende.nl) meer peulvruchten moeten eten en het nu toch zeker soepenweer is, heb ik deze week al twee keer Canadese erwtensoep gemaakt. Waarin verschilt die van de Hollandse? Geen knolselderij, prei, varkenspoot en worst, maar veel kleingesneden wortel, veel peterselie en munt en veel spekjes. En in ons geval ook Ardennerham. Ik vind hem heel lekker, wat minder zwaar, frisser o.a. door de munt.

En natuurlijk met zoveel mogelijk eigen ingrediënten en bereid op Ray. Net zoals het bruinbrood dat erbij gegeten wordt.